Wespen veroorzaken de afgelopen jaren steeds vaker schade aan de wijngaard. Waar vogels al langer bekendstaan als grote boosdoeners bij de druivenoogst, worden ook wespen een steeds grotere bedreiging voor een succesvolle oogst. Door het veranderende klimaat en mildere winters blijven wespennesten langer actief, en bouwen ze zich vaak eerder op in het seizoen.
Waarom zijn wespen zo'n probleem voor wijnbouwers?
Wespen worden aangetrokken door suiker, en wanneer de druiven beginnen te rijpen, is jouw wijngaard voor hen een groot buffet. Eenmaal actief kunnen ze flinke schade aanrichten. Ze bijten de druiven open om bij het zoete vruchtvlees te komen, wat leidt tot aantasting en het sneller rotten van de vrucht. Bovendien verspreiden ze indirect ziekteverwekkers, omdat de opengebeten druiven vatbaarder zijn voor schimmels en andere infecties die zich snel door de wijngaard kunnen verspreiden.
In tegenstelling tot vogels zijn wespen lastiger af te schrikken en moeilijk te beïnvloeden in hun gedrag. Preventie is daarom essentieel om de kwaliteit van jouw druiven te behouden.
Wespenoverlast: wat zeggen de cijfers?
Inzicht in het gedrag van wespen begint bij het weer. Wespenkoninginnen worden in het vroege voorjaar actief zodra de temperatuur een aantal dagen boven de 10 °C komt. Hoe vroeger dat moment valt, hoe eerder de nesten zich kunnen ontwikkelen.
In 2018 en 2019 zorgden twee warme voorjaren voor een explosie aan wespennesten. Ongediertebestrijders registreerden recordaantal meldingen, vooral in augustus en september. In 2021 daarentegen was het voorjaar koel en nat. Veel koninginnen overleefden die periode niet, wat resulteerde in een opvallend lage wespenpopulatie. In 2022 volgde opnieuw een extreem warm voorjaar. In sommige regio’s werden toen twee tot drie keer meer wespennesten aangetroffen dan gebruikelijk. De jaren 2023 en 2024 kenden een gemiddeld tot licht bovennormaal verloop, met af en toe pieken op warme dagen. De wespenactiviteit bleef aanwezig, maar verschilde sterk per regio.
2025: zachte winter, vroege start
In april zijn de eerste wespennesten al gesignaleerd. De zachte en droge winter van 2024/2025 heeft geleid tot een hoge overlevingskans van koninginnen. In maart en april lagen de temperaturen op meerdere dagen boven de 20 °C, wat uitzonderlijk vroeg is.
Volgens ongediertebestrijders lijkt 2025 af te stevenen op een seizoen met aanzienlijk meer nesten dan gemiddeld.
Wat kun je doen als wijnbouwer?
Voorkomen is beter dan genezen. Er zijn verschillende maatregelen die je kunt nemen om de schade te beperken:
1. Controleer vroeg op nestvorming
Let in het voorjaar op beginnende wespennesten in schuren, onder dakranden of in struiken aan de rand van de wijngaard. Vroege detectie voorkomt dat een nest zich uitbreidt.
2. Gebruik fijne beschermnetten
Een regulier blauw wijnbouwnet biedt beperkte bescherming tegen wespen. Wespen zijn in staat zich tussen de mazen door te wurmen. Fijnmazig groene wespennetten (zonder klittenband) en transparante wespennetten met klittenband bieden betere bescherming en vormen een effectieve fysieke barrière.
3. Houd compost, fruitafval en open containers uit de buurt van de wijngaard
Alles wat zoet is of ruikt, trekt wespen aan. Zorg dat afval en opslagplaatsen goed afgesloten zijn.
4. Overweeg professionele ondersteuning bij grote nesten
Vooral in en rondom gebouwen of bij aanwezigheid van Aziatische hoornaars is het verstandig om een specialist in te inschakelen.
Wat betekent dit voor jouw oogst?
Gezien de vroege nestvorming en gunstige weersomstandigheden lijkt 2025 zich te ontwikkelen tot een jaar met grote wespenactiviteit. De kans op schade aan rijpende druiven eind augustus en september is groot.
Net als bij de Suzuki-fruitvlieg of vogeloverlast is de enige echt betrouwbare methode in deze fase van het seizoen een fysieke bescherming: netten. Het witte wespennet (met klittenband) is hier speciaal voor ontwikkeld en vormt een milieuvriendelijke en herbruikbare oplossing tegen deze plaag.
Door tijdig maatregelen te nemen voorkom je schade en oogst je je fruit op het moment dat het perfect rijp is, niet aangevreten of aangetast.
